Mục lục
Giới thiệu
Blockchain game là một khái niệm đã xuất hiện từ lâu nhưng đã thu hút được rất nhiều sự chú ý từ công chúng chỉ trong năm nay. Nó đã trở thành một trong những xu hướng tiền điện tử lớn nhất và thu hút hàng triệu người dùng mới đến với tiền điện tử, đổ xô vào để thử hàng trăm loại game.
Blockchain game có cùng thể loại và phong cách trò chơi như các trò chơi chính thống. Chiến lược theo lượt, trình mô phỏng farming, Battle Royale hoặc trò chơi thể thao và bạn có thể dễ dàng tìm thấy chúng trên hầu hết các mạng lưới, bao gồm cả Mạng Lightning của Bitcoin.
Hầu hết các trò chơi blockchain hiện tại đều được xây dựng hoàn toàn trên blockchain, với mọi tương tác trong trò chơi đều là một giao dịch. Đây là mô hình cơ sở hạ tầng phổ biến, có thể thấy rõ trong những tuần qua khi trò chơi đạt mức lưu lượng truy cập cao nhất mọi thời đại.
Tuy nhiên, một số trò chơi chỉ sử dụng blockchain trong các phần cụ thể của môi trường trong trò chơi, với các tương tác trong trò chơi xảy ra bên ngoài blockchain. Để minh họa một trò chơi như vậy, hãy tưởng tượng FIFA22 với thẻ cầu thủ NFT và một thị trường blockchain để giao dịch chúng.
Loại trò chơi blockchain phổ biến nhất là GameFi, một sự hợp nhất độc đáo giữa Trò chơi và Tài chính phi tập trung cho phép người chơi giải trí trong khi kiếm được phần thưởng có giá trị dưới dạng token, NFT hoặc các tài sản kỹ thuật số khác – Play to Earn. Các dự án GameFi đặc biệt ở chỗ mục tiêu chính là giúp người chơi có thể kiếm tiền.
Điều này có thể thực hiện được là nhờ sự xuất hiện của các blockchain Layer 2 mới và Layer 1 hiệu suất cao cung cấp cơ sở hạ tầng cần thiết để hỗ trợ chơi game blockchain – giao dịch nhanh chóng với chi phí thấp để đạt được trải nghiệm chơi và trải nghiệm người dùng hài lòng.
Ý tưởng kết hợp blockchain và trò chơi chính là cốt lõi ở đây; người chơi là những người hiểu biết về công nghệ, quen thuộc với tiền tệ kỹ thuật số và hiểu giá trị của các tài sản trong trò chơi như nhân vật, đồ sưu tầm hoặc giao diện.
Theo BscProject.org, hiện có hơn 210 trò chơi đang chạy trên Binance Smart Chain, phục vụ trung bình 890,000* người chơi mỗi ngày. Riêng trên BSC, vốn hóa thị trường của 10 trò chơi hàng đầu đã là gần 1 tỷ USD.
*giả sử có 10% trùng lặp giữa những người chơi và giữa các trò chơi, trong khoảng thời gian 28 ngày luân phiên cuối cùng
BSC đang trở thành một trong những blockchain tốt nhất để thí điểm và xác thực các mô hình kinh doanh mới của GameFi. Tuy nhiên, khá ít trò chơi có thể nổi bật ở đây để liên tục thu hút người dùng và duy trì kinh tế ổn định.
Chúng tôi đã chia sẻ một số quan sát và đề xuất chính về quan điểm Tokenomics và Gameplay để xây dựng một dự án GameFi bền vững hơn.
Tokenomics trong GameFi
Blockchain cho phép các trò chơi tạo ra nền kinh tế vi mô của riêng họ dựa trên các token. Trò chơi có thể sử dụng các token này làm đơn vị tiền tệ trong game như Vàng của Warcraft hoặc GP của Runescape, làm năng lượng trong trò chơi để chiến đấu hoặc sử dụng phép thuật hoặc làm tiền tệ thanh toán trên thị trường của họ. Khả năng là không giới hạn và cho phép đa dạng các mô hình kinh tế.
Nền kinh tế token, hay tokenomics, là một lĩnh vực về nền kinh tế token. Nó quan sát và phân tích tập hợp các yếu tố ảnh hưởng đến đặc điểm cung và cầu của token cũng như giá trị và tiện ích của chúng và nhằm mục đích thiết kế một nền kinh tế token bền vững, công bằng và hấp dẫn.
Với một số trò chơi, tokenomics không đóng một vai trò quan trọng hoặc bất kỳ (nếu chúng không có token), nhưng đối với GameFi, tokenomics tốt là yếu tố quan trọng đối với thành công của một trò chơi.
Ngoài ra, GameFi còn làm cho tokenomics phức tạp hơn một chút bằng cách thêm vào mô hình trò chơi với một nền kinh tế vòng tròn và tự bền vững.
Kinh tế đa token và một token
Kinh tế một loại token có thể được hiểu là sử dụng một token cho mọi thứ – quản trị, token trong trò chơi & tiền tệ,… Nghịch lý trong kinh tế một token là người chơi phải sử dụng cùng một token mà họ muốn kiếm bằng cách chơi game. Nếu giá token quá cao, người chơi có thể do dự trong việc chi tiêu; nếu giá quá thấp, người chơi mất hứng thú chơi.
Nhiều dự án bắt đầu xây dựng token kép hoặc đa token vì nhiều lý do khác nhau. Trong trường hợp nền kinh tế token kép, token chính thường sẽ là token quản trị và token phụ trong trò chơi. Token phụ thậm chí có thể không cần phải có trên blockchain (tức là tiền ảo).
Nếu chỉ token chính được giao dịch trên các sàn giao dịch và được định giá bằng fiat, chúng tôi có thể giảm ảnh hưởng của thị trường thứ cấp lên token phụ trong trò chơi và chính trò chơi. Nếu được triển khai đúng cách, mô hình token kép có thể cho phép người chơi chơi game mà không bị ảnh hưởng bởi biến động và giá token chính.
Nền kinh tế đa token cũng mang lại cơ hội hỗ trợ các loại tương tác trong trò chơi khác nhau như chuyển đổi token hạ tầng, trộn token để nâng cấp nhân vật hoặc chế tạo,…
Dựa trên quan sát của chúng tôi, đa token hoặc token đơn đều có thể xây dựng tokenomics bền vững. Các yếu tố quan trọng vẫn là phân phối token và tiện ích của nó.
Hệ thống định giá: Cố định và Oracle (có thể thay đổi)
Blockchain Oracles là các node cung cấp cho blockchain dữ liệu từ các hệ thống bên ngoài, cho phép các hợp đồng thông minh thực thi dựa trên input và output từ thế giới thực, ngoài chuỗi (off-chain).
Trong GameFi, chúng có thể được sử dụng để gắn các giao dịch trong trò chơi với giá tiền pháp định của token. Điều này có nghĩa là chi phí token của các tương tác trong trò chơi sẽ dao động theo giá USD của token.
Hệ thống định giá Oracle giúp giữ cho chi phí đầu vào thấp và cố định vì nó được gắn với giá trị FIAT, nhưng nó ảnh hưởng đến lối chơi trong thời gian biến động do phần thưởng (token trong game) cũng được gắn với giá trị FIAT.
Nếu hệ thống định giá cố định được sử dụng, việc ước tính phần thưởng cho người chơi sẽ dễ dàng hơn, nhưng nó có thể khiến người chơi mới phải trả giá nếu giá tăng đột biến.
Đáng chú ý, một số vụ sập giá nổi tiếng trong GameFi đã dựa vào tính năng Định giá của Oracle. Tuy nhiên, bối cảnh GameFi đang dần trưởng thành và vẫn còn phải xem hệ thống định giá nào phù hợp hơn cho các trò chơi.
Nhận định trong việc thiết kế Tokenomics
Phân phối Token
Việc phân phối token phải là cốt lõi tuyệt đối của mọi mô hình token bền vững và công bằng. Phân phối token là cách trò chơi phân phối token của họ giữa các bên liên quan khác nhau – phần của đội ngũ phát triển dự án, nhà đầu tư công và tư, chi phí hoạt động và người chơi.
Như hai biểu đồ phân phối minh họa ở trên, có sự phân biệt rõ ràng giữa các mô hình phân phối theo định hướng lợi nhuận và cộng đồng. Trò chơi A phân bổ phần lớn token cho Đội ngũ và Các Vòng Bán, trong khi Trò chơi B phân bổ 50% token của họ cho Pool Phần thưởng của người chơi.
Cần lưu ý rằng việc phân phối token có cấu trúc kém hoặc không công bằng có thể gây ra thiệt hại không thể phục hồi và làm sụp đổ toàn bộ dự án đồng thời gây tổn hại cho người chơi và cộng đồng. Sau khi token được phân phối, sẽ rất phức tạp để thay đổi token mà không gây hậu quả bất lợi hoặc ảnh hưởng đến cộng đồng.
Quy tắc số 1: Nếu sự phân phối công bằng hơn, hướng về cộng đồng sẽ có xu hướng nhận được nhiều sự ủng hộ và lòng trung thành hơn. Cộng đồng là tất cả – nếu không có một cộng đồng mạnh, trò chơi không thể thành công.
Giá trị và Tiện ích Token
Quy tắc số 2: Giá trị của token có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, nhưng giá trị cốt lõi của token phải là tiện ích của nó.
Tiện ích token có thể đạt được thông qua các trò chơi khác nhau, cần đảm bảo rằng token phải đi kèm với nhiều trường hợp sử dụng, cả trong hoặc bên ngoài trò chơi. Token trong game có thể hoạt động như máu hoặc năng lượng, kích hoạt sự phát triển của nhân vật, hoạt động như đơn vị tiền tệ trong trò chơi hoặc cho phép được hoán đổi cho các token hoặc NFT khác.
Hầu hết các trò chơi đều đã có nhiều tiện ích cho token game. Nhưng sự khác biệt ở đây là: trường hợp sử dụng để lôi kéo người chơi nắm giữ, mua hoặc chi tiêu token mạnh đến mức nào. Một số ví dụ về các trường hợp sử dụng mạnh mẽ hơn bao gồm cho phép stake token để kiếm phần thưởng NFT hoặc tích hợp token vào trò chơi của đối tác hoặc một metaverse rộng hơn.
Tiện ích có thể được thêm vào theo thời gian theo những cách sáng tạo. Chúng tôi đã thấy nhiều dự án phát triển trò chơi của họ để thêm nhiều trường hợp sử dụng hơn giúp cho tokenomics bền vững hơn.
Thời hạn trả token (Vesting)
Vesting giống như thời gian biểu cho các token khi được mở khoá và thường được sử dụng để xem thời gian trả token cho các vòng bán private và đầu tư.
Thời gian trả token phải phù hợp với lộ trình của dự án, tính bền vững của dự án và token nắm giữ của đội ngũ phát triển dự án. Thời gian vesting ngắn có thể phản ánh sự tin tưởng ít hơn vào dự án. Trong trường hợp xấu nhất, điều này có thể dẫn đến việc thoát hàng hoặc bán tháo hàng loạt có thể kích hoạt thị trường hoảng loạn và dẫn đến một vòng xoáy đi xuống và thất bại.
Quy tắc số 3: Có thời gian vesting lâu hơn cho các thành viên trong đội ngũ phát triển dự án và các nhà đầu tư sẽ điều chỉnh làm tăng mối quan tâm của người chơi. Chúng ta thường thấy khoảng thời gian trả token trong 1 năm hoặc 2-4 năm cho các dự án GameFi.
Việc bán token của đội ngũ thường bị phản đối, vậy nên các họ sẽ tìm ra các phương thức giao dịch (ví dụ: OTC) với các đối tác như DAO, những người chơi lớn hoặc bang hội để kiếm tiền.
Gameplay & Trải nghiệm người chơi
Gameplay và trải nghiệm của người chơi quyết định sự thành công lâu dài của trò chơi. Cho dù mô hình tokenomics của bạn có tốt đến đâu, nếu lối chơi lặp đi lặp lại và trải nghiệm của người chơi là tầm thường, trò chơi sẽ thất bại hoặc trở thành một trò chơi tẻ nhạt.
Tập trung vào Game có cốt truyện tốt
Quy tắc số 4: Blockchain game phải thú vị, có sự tương tác và không chỉ thu hút người chơi với mục đích kiếm tiền.
Nếu thu nhập là lý do chính để chơi game, thì tương lai của trò chơi có thể dễ dàng phụ thuộc vào nhu cầu ngày càng nhiều người chơi để duy trì trò chơi này. Điều này có thể dẫn đến một vòng xoáy thảm khốc khi quá trình thu nhận người chơi mới chậm lại và cuối cùng là dừng lại.
Những trò chơi được yêu thích nhất không phải là những trò có phần thưởng cao nhất hay những trò có sự cạnh tranh khốc liệt nhất, mà là những trò có cốt truyện tuyệt vời và cuốn hút. Viết cốt truyện tốt là điều cần thiết để thu hút người chơi và làm cho trò chơi trở nên thú vị. Cốt truyện là câu chuyện đằng sau của game. Thiết kế trò chơi, âm nhạc và các yếu tố khác phải tạo thành câu chuyện chính và kết hợp với nhau.
Những yếu tố này nên được sử dụng để tạo ra cốt truyện hay, tăng thêm chiều sâu và phong phú cho trò chơi, mở rộng câu chuyện của nó ra bên ngoài cốt truyện chính và cho phép người chơi hiểu rõ hơn cũng như kết nối với trò chơi và các nhân vật chính của nó.
Chơi miễn phí và Trả tiền để chơi
Một số dự án đã thêm mô hình Free to Play (chơi miễn phí) vào Pay to Play (trả tiền để chơi) của họ để thu hút những người chơi mới có thể quan tâm đến việc chơi game nhưng không muốn chi tiêu chỉ vì để chơi thử. Người chơi có thể bắt đầu miễn phí và sau đó quyết định xem họ có muốn tiếp tục chơi Free to Play (để chơi nhưng không có cơ hội kiếm phần thưởng) hay không, hoặc chuyển sang chơi dạng Pay to Play (để bắt đầu kiếm tiền). Ngoài ra còn có một mô hình thỏa hiệp, được gọi là Free to Earn, nơi người chơi có thể chơi trò chơi miễn phí nhưng khả năng kiếm tiền của họ bị hạn chế.
Quy tắc số 5: Các dự án có mô hình Free to Play cho thấy trò chơi của họ tự tin rằng lối chơi đủ hấp dẫn để thu hút người chơi mới mà không cần đến yếu tố thu nhập. Điều này rất quan trọng đối với việc áp dụng rộng rãi.
Một trong những trò chơi BSC tích hợp cả hai thiết kế Free to Earn và Pay to Play là Thetan Arena. Thetan Arena có hơn 1,2 triệu người chơi hoạt động hàng ngày, với hơn một nửa trong số họ chơi mô hình miễn phí.
Hợp tác với các bang hội
Bang hội là cộng đồng người chơi chơi cùng nhau và giúp nhau phát triển bằng cách chia sẻ NFT, kiến thức và các mẹo khác.
Hợp tác với các bang hội sẽ cung cấp khả năng tiếp cận một số lượng lớn người chơi và thu hút sự tin tưởng vào trò chơi. Điều này cũng sẽ giúp trò chơi có được thành công tốt đẹp và tiếp cận với đối tượng người chơi mới.
Một số bang hội đang hoạt động như Avocado Guild Games, GuildFi hoặc Crypto Gaming United có hàng nghìn người chơi, ngoài ra cũng có nhiều bang hội chơi game khác.
Tổng kết
Phát triển trò chơi là điều không hề dễ; tuy nhiên phát triển trò chơi thành công còn khó hơn rất nhiều. Nếu chúng ta nhìn vào ngành công nghiệp game chính thống, có hàng trăm trò chơi được phát hành mỗi năm, với chỉ một số ít trở thành tựa game thành công. Theo Statista.com, ngành công nghiệp trò chơi điện tử được định giá 85 tỷ USD chỉ ở Mỹ. Tuy nhiên, hầu hết lợi nhuận cuối cùng lại rơi vào túi của một vài tựa game cực kỳ thành công. Chỉ 4% trong số tất cả các trò chơi được đưa vào sản xuất sẽ có lãi và gần 80% các trò chơi đã xuất bản bị lãng quên và thua lỗ.
Ngành công nghiệp trò chơi bắt đầu vào những năm 70 và đã đi một chặng đường dài kể từ đó, trong khi GameFi được xây dựng dựa trên công nghệ và kiến thức thu được từ 5 thập kỷ đổi mới này, nó vẫn còn đang rất non trẻ và sẽ còn được khám phá và phát triển tiếp.
Blockchain game hiện đang ở giai đoạn sơ khai và sẽ mất vài năm nữa trước khi chúng ta có cơ hội trải nghiệm trò chơi hạng AA và trải nghiệm trên một blockchain. Chúng ta nên ghi nhớ điều này cả với tư cách là người chơi và nhà phát triển đều thừa nhận rằng sẽ có những thất bại và sai lầm trên con đường phía trước.
Dựa trên những điểm được chia sẻ ở trên, có thể kết luận rằng các trò chơi blockchain, như tựa đề đã đề cập, nên tập trung chủ yếu vào yếu tố trò chơi trước tiên và yếu tố DeFi là thứ hai.
Lý do người chơi thích một trò chơi và tiếp tục quay lại phải là chính trò chơi đó. Hãy nghĩ đến những trò chơi như World of Warcraft, Diablo, Mario và nhiều trò chơi khác được cả thế hệ yêu thích và hưởng ứng. Họ không có yếu tố kiếm tiền, nhưng người chơi đã đầu tư hàng trăm nghìn giờ để chơi chúng.
Các trò chơi blockchain thành công, đặc biệt là GameFi, phải cung cấp trải nghiệm người chơi mạnh mẽ và hấp dẫn để giữ cho cộng đồng tương tác và quay trở lại. Nền kinh tế trong trò chơi nên được xây dựng để hỗ trợ trải nghiệm của người chơi và duy trì bền vững. Ở một khía cạnh nào đó, nền kinh tế nên hỗ trợ cuộc chơi chứ không phải ngược lại.
Chức năng DeFi bổ sung một đề xuất độc đáo cho ngành công nghiệp trò chơi, cho phép người chơi kiếm tiền từ nỗ lực và thời gian của họ trong game và có thể biến chúng thành tài sản có giá trị. Điều này cung cấp cho người chơi thêm lý do để chơi game và tiếp tục tham gia trong khi giải trí. Nó cũng cho phép các nhà phát triển trò chơi khám phá những khả năng mới trong việc kiếm tiền từ trò chơi của họ.
Cuối cùng, cộng đồng là tất cả. Nếu các nhà phát triển trò chơi muốn xây dựng trò chơi thành công, họ phải tập trung vào việc xây dựng một cộng đồng ổn định và được hỗ trợ. Người chơi có xu hướng chơi game nhiều hơn, nơi họ có thể trở thành một phần của cộng đồng tận tụy và ngoài trải nghiệm trò chơi, họ cũng có trải nghiệm xã hội tích cực.
Source: Binance Blog
